Procesi i zgjerimit

Nga 6 në 27 vende

http://ec.europa.eu/enlargement/policy/from-6-to-27-members/index_en.htm

Çdo vend, i cili përmbush kushtet për zgjerim, mund të dorëzojë aplikimin për anëtarësim në BE.  Në Traktatin mbi Bashkimin Evropian përcaktohen kushtet (neni 6, neni 49) për t’u plotësuar. Një vend i cili dëshiron të anëtarësohet në BE, duhet të dorëzojë aplikimin për anëtarësim në Këshill, i cili më pas i kërkon Komisionit të vlerësojë aftësinë e aplikuesit për të përmbushur kushtet e anëtarësimit. Nëse Komisioni dorëzon një opinion pozitiv, dhe Këshilli unanimisht miraton një mandat negociimi, atëherë hapen zyrtarisht negociatat midis vendit kandidat dhe Shteteve Anëtare.

Aplikimi për anëtarësim është pikënisja e një procesi të gjatë dhe rigoroz – megjithëse njëkohësisht bazohet në një marrëdhënie të ngushtë ekzistuese me BE-në. Pas aplikimit, fillojnë procedurat vlerësuese të BE-së, të cilat mund të rezultojnë në ftesën për anëtarësimin për vendin në fjalë. Shpejtësia e secilit vend drejt anëtarësimit varet nga progresi i tij drejt përmbushjes së objektivave të përbashkëta. 
Vendi aplikues duhet të përmbushë disa kritere para se të fillojnë negociatat. Të ashtuquajturat “Kriteret e Kopenhagenit”, të përcaktuara në dhjetor të vitit 1993 nga Këshilli Evropian i Kopenhagës, i kërkojnë vendit kandidat:

• të ketë ngritur institucione të qëndrueshme që garantojnë demokracinë, shtetin ligjor, të drejtat e njeriut si dhe respektimin dhe mbrojtjen e të drejtave të pakicave;
• të ketë një ekonomi tregu funksionale, të aftë për t’u përballuar me trysnitë konkurruese dhe forcat e tregut brenda BE-së (kriteri ekonomik);
• të ketë aftësinë për të përmbushur detyrimet që rrjedhin nga anëtarësimi, përfshirë objektivat e bashkimit politik, ekonomik dhe monetar.
  Veç kësaj, BE-ja duhet të jetë e aftë të integrojë anëtarët e rinj dhe duhet të garantojë se institucionet e saj dhe proceset vendimmarrëse janë efektive dhe përgjegjëse; duhet të jetë e aftë, që ndërkohë që zgjerohet, të vazhdojë të zhvillohet dhe të implementojnë politika të përbashkëta në të gjitha fushat; dhe gjithashtu ka nevojë të vazhdojë të financojë politikat e saj në një mënyrë të qëndrueshme.

Strategjia e para-aderimit

Strategjia e para-aderimit hartohet me qëllim përgatitjen e vendit kandidat për anëtarësim.  Ajo përfshin mekanizmat dhe instrumentet e mëposhtëm:

• Marrëveshje Evropiane/Marrëveshje Asociimi/Marrëveshje Stabilizim-Asociimi
• Partneriteti Evropian
• Asistencë para-aderimi
• Bashkëfinancim me Institucionet Ndërkombëtare Financuese
• Pjesëmarrje në Programet e BE-së, Agjencitë dhe Komitetet
• Program Kombëtar për adoptimin e Acquis
• Raportet e Ecurisë
• Dialogu Politik

Procesi i Stabilizim-Asociimit

Procesi i Stabilizim-Asociimit është një kuadër rregullativ për negociatat e BE-së me vendet e Ballkanit Perëndimor, duke pasur në konsideratë aderimin e tyre të mundshëm. Ai ka tre objektiva:

• stabilizimin e vendeve dhe inkurajimin e një tranzicioni “të butë” drejt ekonomisë së tregut;
• promovimin e bashkëpunimit rajonal;
• anëtarësimin e mundshëm në BE.

Ky proces ndihmon vendet e përfshira të forcojnë kapacitetin e tyre për të adoptuar dhe zbatuar legjislacionin e BE-së dhe standardet evropiane dhe ndërkombëtare. Ai bazohet në një partneritet më të afërt, duke bërë që BE-ja të ofrojë:

• koncesione tregtare (masa autonome tregtare);
• asistencë ekonomike dhe financiare;
• asistencë për ri-ndërtim, zhvillim dhe stabilizim;
• marrëveshje stabilizimi dhe asociimi, që përbën një marrëdhënie kontraktuale me qëllime afatgjata me BE-në, duke përfshirë të drejta dhe detyrime reciproke.
  Secili vend afrohet më shumë drejt BE-së ndërkohë që përmbush angazhimet e tij prej procesit të stabilizim asociimit.

Vendet për t’u anëtarësuar në BE

Të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor kanë perspektivën për t’u anëtarësuar në BE. Kroacia pritet t’i bashkohet vendeve të tjera të Bashkimit Evropian më 01 korrik 2013. Ish-Republika Jugosllave e Maqedonisë është “vende kandidat” në pritje të një vendimi nga qeveritë e BE-së dhe rekomandimit të Komisionit për të hapur bisedimet për anëtarësim.
Me Malin e Zi janë hapur negociatat për anëtarësim, sikurse në Turqi dhe Islandë, ndërsa Serbia është njohur si vend kandidat pas miratimit të Këshillit Evropian në muajin mars 2012. Shqipëria, Bosnja Hercegovina dhe  Kosova (Rezoluta 1244/99 e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara) janë vende potenciale kandidate.
Kroacia, vendeve  kandidate, kandidate potenciale
http://ec.europa.eu/information_society/newsroom/cf/picture.cfm?id=459&src=0&universe=1